Natuurlijke cholesterolverlagers? Deze kunnen helpen

Natuurlijke cholesterolverlagers? Deze kunnen helpen

Geschreven door: Ebrina van der Bijl

|

|

Tijd om te lezen 9 min

Statines zijn de bekendste medicijnen om cholesterol te verlagen. Hoewel ze vaak goed werken, krijgen sommige mensen last van bijwerkingen of willen liever niet langdurig medicijnen gebruiken.

Daarom vragen veel mensen zich af: Kan het ook op een natuurlijke manier? En dat kan in veel gevallen zeker. Er zijn namelijk bepaalde voedingsstoffen en plantenextracten die een gezonde cholesterolspiegel ondersteunen.

In dit artikel vertel ik je vooral over de stoffen die wetenschappelijk goed zijn onderzocht en waarvan bewijs is gevonden dat ze werken.

Goed om te weten: Officieel mag ik deze natuurlijke middelen geen ‘cholesterolverlagers’ noemen, want een supplement is immers geen behandeling op zich. Toch kunnen deze stoffen, in combinatie met andere gezonde leefgewoonten zoals gezond eten en voldoende bewegen, wel helpen om een gezonde cholesterolspiegel te ondersteunen.

Statines verlagen effectief het LDL-cholesterol, maar kunnen bijwerkingen veroorzaken waardoor sommige mensen zoeken naar natuurlijke alternatieven.

Diverse voedingsstoffen en plantenextracten, zoals knoflook, vezels, rode gist rijst en plantensterolen, ondersteunen wetenschappelijk bewezen een gezonde cholesterolspiegel.

Natuurlijke cholesterolverlagers zijn een aanvulling op gezonde leefstijlkeuzes, maar vervangen geen medische behandeling; overleg met een arts blijft altijd belangrijk.

Wat zijn statines?

Statines zijn medicijnen die in de lever de aanmaak van cholesterol afremmen. Ze verlagen daarmee vooral het LDL-cholesterol, dat ook wel het ‘slechte’ cholesterol wordt genoemd.

Artsen schrijven ze vaak voor aan mensen met een hoog cholesterol of een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.

Omdat sommige mensen bijwerkingen ervaren van deze medicijnen, zoals spierpijn, krampen of spijsverteringsklachten, is dat voor velen een reden om te zoeken naar alternatieven of natuurlijke stoffen als aanvulling.

Let op: dit soort natuurlijke middelen zijn hulpmiddelen en geen medicijnen. Stop nooit zomaar met je medicijnen, zonder dit te overleggen met de huisarts. 

Natuurlijke middelen voor het cholesterol met bewezen effect

Wil je je cholesterol op een natuurlijke manier ondersteunen? Dan zijn er verschillende stoffen die daarbij kunnen helpen.

Het gaat om voedingsstoffen en plantenextracten die in wetenschappelijke onderzoeken een gunstig effect lieten zien op het behoud van normale cholesterolwaarden.

Je kunt ze binnenkrijgen via je voeding, maar soms ook als supplement. Dit zijn de meest bekende opties:

1. Knoflookextract

Knoflook (Allium sativum) kan helpen bij het behoud van normale cholesterolwaarden in het bloed. * Dat effect is in onderzoeken vooral gezien bij een dagelijkse inname van 600 tot 1200 mg gedroogd knoflookpoeder of 2 tot 5 mg allicine.

Knoflookpoeder gebruik je makkelijk in de keuken, maar knoflookextract is veel geconcentreerder.

Zo´n extract wordt vaak gebruikt in capsules en bevat vaak gestandaardiseerde hoeveelheden van de werkzame stoffen. Zo weet je zeker dat elke dosis dezelfde hoeveelheid actieve stoffen bevat. (1) (2)

Sommige extracten zijn geurloos gemaakt, wat het innemen prettiger maakt.

Let op: Knoflook is geen vervanging voor medicijnen zoals statines. Gebruik je bloedverdunners of andere medicatie, overleg dan altijd eerst met je arts voordat je met een supplement begint.

2. Monacoline K (uit rode gist rijst)

Monacoline K is een stof uit rode gist rijst, een gefermenteerd rijstproduct dat met een speciale gist wordt gemaakt. Het heeft een vergelijkbare chemische structuur als een statine, maar dan uit natuurlijke bron.

In Nederland en de rest van de EU mogen supplementen maximaal 3 mg monacoline K per dagdosering bevatten. Dit is een veilige dosering voor mensen tussen de 18 en 70 jaar.

Deze beperking is ingesteld als veiligheidsmarge, omdat hogere doseringen bijwerkingen kunnen geven die lijken op die van statines, zoals spierpijn en in sommige gevallen ook leverproblemen. (3) (4)

3. Alfa-linoleenzuur (ALA)

Alfa-linoleenzuur (ALA) is een plantaardig omega 3-vetzuur dat helpt om de normale cholesterolgehalten op peil te houden. Dat effect wordt bereikt bij een dagelijkse inname van 2 gram ALA.

Je kunt het uit voeding halen (denk aan lijnzaadolie, chiazaad en walnoten), maar ook via supplementen.

Het werkt het best als onderdeel van een gezond voedingspatroon, waarbij je verzadigde vetten zoveel mogelijk vervangt door onverzadigde vetten. (5) (6)

4. Vezels

Dat vezels invloed hebben op je cholesterol is algemeen bekend.

  • Vooral bèta-glucanen uit haver en gerst zijn goed onderzocht. Bij een dagelijkse inname van 3 gram uit haver, haverzemelen, gerst, gerst zemelen (of mengsels hiervan) dragen ze bij aan het behoud van normale cholesterolwaarden in het bloed. (7) (8)
  • Ook glucomannan, een vezel uit de konjacwortel, heeft dit effect. Het gunstige resultaat wordt bereikt bij een dagelijkse inname van 4 gram, verdeeld over de dag en altijd met veel water. (9)
  • Daarnaast is er guargom, afkomstig uit guarbonen. Bij een dagelijkse inname van 10 gram kan het bijdragen aan het behoud van normale cholesterolwaarden in het bloed. (10)

Je kunt deze vezels halen uit voeding, zoals havermout en gerstproducten, of via speciale vezelpreparaten in supplementvorm.

5. Chitosan

Chitosan is een vezel die meestal wordt gewonnen uit de schalen van garnalen, krabben en andere schaaldieren. In je lichaam bindt het zich aan vetten uit je voeding.

Zo worden sommige vetten niet opgenomen, wat kan bijdragen aan het behoud van normale cholesterolwaarden in het bloed. Uit onderzoek blijkt dat je daarvoor minimaal 3 gram chitosan per dag nodig hebt. (11) (12)

Omdat het knabbelen op krabbenscharen niet bepaald smakelijk is, vind je chitosan alleen in supplementvorm. Neem het altijd met voldoende water, zodat het goed door je maag en darmen kan bewegen.

Let op: Heb je een schaaldierallergie, dan kun je chitosan beter vermijden.

6. Plantensterolen

Ook plantensterolen zijn goed voor je cholesterolspiegel als je er minimaal 0,8 g per dag van binnenkrijgt. Deze stoffen komen van nature in kleine hoeveelheden voor in plantaardige oliën, noten, zaden, granen en peulvruchten.

Neem je 1,5 tot 3 gram per dag, dan kunnen ze het LDL-cholesterol (‘slechte’ cholesterol) zelfs verlagen. En dat is belangrijk want een hoog cholesterolgehalte is een risicofactor voor de ontwikkeling van coronaire hartziekten. (13)

Bij consequent gebruik zie je vaak na twee tot drie weken resultaat, vooral samen met gezonde voeding en voldoende beweging. Houd je aan de aanbevolen hoeveelheid van supplementen met plantensterolen, want te veel kan de opname van bepaalde vitamines verminderen. (14) (15)

Gebruik je statines of andere cholesterolverlagers? Overleg dan eerst met je arts.

Goed om te weten: Claims met een (*) zijn zogenoemde on-hold claims. Dat betekent dat de Europese Commissie nog aanvullend bewijs beoordeelt over dit mogelijke gezondheidseffect. De claim is dus nog niet officieel goedgekeurd, maar ook niet afgewezen.

Voor wie zijn natuurlijke middelen voor het cholesterol geschikt?

Natuurlijke cholesterolverlagers zijn vooral interessant voor wie zijn cholesterol extra wil ondersteunen naast gezonde voeding en voldoende beweging.

Ze kunnen ook een optie zijn voor mensen die statines niet verdragen vanwege bijwerkingen, mits dit in overleg met de arts gebeurt.

Heb je sterk verhoogde waarden of loop je een hoog risico op hart- en vaatziekten? Dan is het belangrijk om eerst medisch advies in te winnen. In sommige gevallen is medicatie nodig om het cholesterol snel genoeg te verlagen.

Goed om te weten: Natuurlijke middelen kunnen dan soms aanvullend worden gebruikt, maar nooit als vervanging van voorgeschreven behandelingen.

Natuurlijk middel voor de cholesterolspiegel

Ben je benieuwd wat deze natuurlijke supplementen kunnen doen voor jouw welzijn? Dan is Cholesterol Premium een mooie keuze binnen ons assortiment.

Deze formule combineert zorgvuldig geselecteerde plantenextracten en voedingsstoffen, allemaal in een veilige dosering.

  • Knoflookextract (20:1) – Geurloos, maar met de krachtige voordelen. Eén capsule bevat 60 mg knoflookextract (20:1), wat overeenkomt met 1200 mg knoflook.
  • Rode gist rijst-extract – Bron van Monacoline K (3,0 mg per capsule).
  • Co-enzym Q10 (ubiquinone) – Werkt perfect samen met Monacoline K en is een populaire combinatie in supplementen.
  • Vitamine B1 (Thiamine) - Draagt bij aan de normale werking van het hart.
  • Vitamine B3 (Niacine) - Draagt bij aan een normaal energieleverend metabolisme.

Conclusie

Natuurlijke cholesterolverlagers kunnen een waardevolle aanvulling zijn op een gezonde leefstijl, maar vervangen geen medicatie die je arts voorschrijft.

Voor het beste resultaat combineer je ze met gewoonten als gevarieerd eten, voldoende beweging en niet roken.

Of je nu kiest voor knoflookextract, vezels, plantensterolen of andere opties zonder statines, consequent gebruik maakt het verschil.

Overleg altijd met je arts welke keuze bij jou past, zeker als je medicijnen gebruikt. Zo werk je op een veilige en verantwoorde manier aan gezonde cholesterolwaarden.

Ebrina van der Bijl - Natuurlijk Presteren

Ebrina van der Bijl

Ebrina is voedingsdeskundige met een diepe toewijding aan gezonde voeding en een duurzame levensstijl, gevestigd in het prachtige Portugal. Haar passie voor natuurlijke en biologische producten vormt de kern van haar werk. Met een achtergrond in Voeding & Diëtetiek en ervaring in productontwikkeling en tekstschrijven, vertaalt ze complexe wetenschappelijke informatie naar praktische adviezen voor een gebalanceerde levensstijl.

Lees meer

Gebruikte bronnen 

  1. Zeng, T., Guo, F., Zhang, C., Song, F., Zhao, X., & Xie, K. (2012). A meta‐analysis of randomized, double‐blind, placebo‐controlled trials for the effects of garlic on serum lipid profiles. Journal Of The Science Of Food And Agriculture, 92(9), 1892–1902.  https://doi.org/10.1002/jsfa.5557
  2. Ried, K., Toben, C., & Fakler, P. (2013). Effect of garlic on serum lipids: an updated meta-analysis. Nutrition Reviews, 71(5), 282–299.  https://doi.org/10.1111/nure.12012
  3. Gerards, M. C., Terlou, R. J., Yu, H., Koks, C., & Gerdes, V. (2015). Traditional Chinese lipid-lowering agent red yeast rice results in significant LDL reduction but safety is uncertain – A systematic review and meta-analysis. Atherosclerosis, 240(2), 415–423.  https://doi.org/10.1016/j.atherosclerosis.2015.04.004
  4. Li, P., Wang, Q., Chen, K., Zou, S., Shu, S., Lu, C., Wang, S., Jiang, Y., Fan, C., & Luo, Y. (2022). Red Yeast Rice for Hyperlipidemia: A Meta-Analysis of 15 High-Quality Randomized Controlled Trials. Frontiers in Pharmacology, 12.  https://doi.org/10.3389/fphar.2021.819482
  5. Haghighatdoost, F., & Hariri, M. (2019). Does alpha-lipoic acid affect lipid profile? A meta-analysis and systematic review on randomized controlled trials. European Journal Of Pharmacology, 847, 1–10.  https://doi.org/10.1016/j.ejphar.2019.01.001
  6. Sala-Vila, A., Fleming, J., Kris-Etherton, P., & Ros, E. (2022). Impact of α-Linolenic Acid, the Vegetable ω-3 Fatty Acid, on Cardiovascular Disease and Cognition. Advances in Nutrition, 13(5), 1584–1602.  https://doi.org/10.1093/advances/nmac016
  7. Yu, J., Xia, J., Yang, C., Pan, D., Xu, D., Sun, G., & Xia, H. (2022). Effects of Oat Beta-Glucan Intake on Lipid Profiles in Hypercholesterolemic Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Nutrients, 14(10), 2043.  https://doi.org/10.3390/nu14102043
  8. Charlton, K. E., Tapsell, L. C., Batterham, M. J., O’Shea, J., Thorne, R., Beck, E., & Tosh, S. M. (2011). Effect of 6 weeks’ consumption of β-glucan-rich oat products on cholesterol levels in mildly hypercholesterolaemic overweight adults. British Journal Of Nutrition, 107(7), 1037–1047.  https://doi.org/10.1017/s0007114511003850
  9. Ho, H. V. T., Jovanovski, E., Zurbau, A., Mejia, S. B., Sievenpiper, J. L., Au-Yeung, F., Jenkins, A. L., Duvnjak, L., Leiter, L., & Vuksan, V. (2017). A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials of the effect of konjac glucomannan, a viscous soluble fiber, on LDL cholesterol and the new lipid targets non-HDL cholesterol and apolipoprotein B ,. American Journal Of Clinical Nutrition, 105(5), 1239–1247.  https://doi.org/10.3945/ajcn.116.142158
  10. Lin, J., Sun, Y., Santos, H. O., Găman, M., Bhat, L. T., & Cui, Y. (2021). Effects of guar gum supplementation on the lipid profile: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Nutrition Metabolism And Cardiovascular Diseases, 31(12), 3271–3281.  https://doi.org/10.1016/j.numecd.2021.08.040
  11. Baker, W. L., Tercius, A., Anglade, M., White, C. M., & Coleman, C. I. (2009). A Meta-Analysis Evaluating the Impact of Chitosan on Serum Lipids in Hypercholesterolemic Patients. Annals Of Nutrition And Metabolism, 55(4), 368–374.  https://doi.org/10.1159/000258633
  12. Moraru, C., Mincea, M. M., Frandes, M., Timar, B., & Ostafe, V. (2018b). A Meta-Analysis on Randomised Controlled Clinical Trials Evaluating the Effect of the Dietary Supplement Chitosan on Weight Loss, Lipid Parameters and Blood Pressure. Medicina, 54(6), 109.  https://doi.org/10.3390/medicina54060109
  13. Shaghaghi, M. A., Abumweis, S. S., & Jones, P. J. (2013). Cholesterol-Lowering Efficacy of Plant Sterols/Stanols Provided in Capsule and Tablet Formats: Results of a Systematic Review and Meta-Analysis. Journal Of The Academy Of Nutrition And Dietetics, 113(11), 1494–1503.  https://doi.org/10.1016/j.jand.2013.07.006
  14. Richelle, M., Enslen, M., Hager, C., Groux, M., Tavazzi, I., Godin, J., Berger, A., Métairon, S., Quaile, S., Piguet-Welsch, C., Sagalowicz, L., Green, H., & Fay, L. B. (2004). Both free and esterified plant sterols reduce cholesterol absorption and the bioavailability of β-carotene and α-tocopherol in normocholesterolemic humans. American Journal Of Clinical Nutrition, 80(1), 171–177.  https://doi.org/10.1093/ajcn/80.1.171
  15. Berger, A., Jones, P. J., & Abumweis, S. S. (2004). Plant sterols: factors affecting their efficacy and safety as functional food ingredients. Lipids in Health And Disease, 3(1), 5.  https://doi.org/10.1186/1476-511x-3-5