Vitamines voor je ogen? Dit zijn de belangrijkste

Vitamines voor je ogen? Dit zijn de belangrijkste

Geschreven door: Ebrina van der Bijl

|

|

Tijd om te lezen 7 min

Zit je veel achter een scherm? Dan merk je vast weleens dat je ogen droog of vermoeid aanvoelen.

Geen wonder: Onze ogen krijgen tegenwoordig flink wat te verduren met al die uren turen naar beeldschermen. Maar ook veel zon of juist droge lucht door de airco kan bijdragen aan irritatie en vermoeidheid van je ogen.

Gelukkig kun je je ogen ook van binnenuit wat steun geven, bijvoorbeeld met de juiste voeding. Bepaalde vitamines en mineralen dragen namelijk bij tot het behoud van een normaal gezichtsvermogen. 

In dit artikel lees je welke vitamines je ogen het meest nodig hebben én waar je ze in vindt.

De belangrijkste vitamines voor ogen zijn A, C en E met zink; daarnaast ondersteunen luteïne en zeaxanthine de macula.

Kies lever, bladgroenten en vette vis of algenolie; 250 mg DHA per dag ondersteunt gezichtsvermogen.

Leefstijltips: UV-bescherming, 20-20-20‑schermpauzes, slaap, niet roken, stressbeperking; supplementen voor ogen zijn aanvulling, geen vervanging; voorzichtig met retinol bij zwangerschap.

De 6 belangrijkste vitamines (en mineralen) voor je ogen

Dit zijn de meest relevante vitamines en mineralen voor je ogen:

1. Vitamine A - goed voor je gezichtsvermogen

Vitamine A is een van de bekendste vitamines voor je ogen. Het draagt bij aan het behoud van normaal gezichtsvermogen.

In je netvlies helpt het bij de vorming van rhodopsine, een stofje dat je ogen ondersteunt bij wisselend licht (zoals van licht naar schemer). (1)

Bovendien helpt vitamine A om je slijmvliezen gezond te houden, die ook in en rondom je ogen voorkomen.

Vitamine A vind je bijvoorbeeld in:

  • Retinol (vitamine A) - Lever (heel rijk), eieren, zuivel
  • Provitamine A (bètacaroteen) - Oranje en donkergroene groenten zoals wortel, pompoen en boerenkool (je lichaam kan dit omzetten in vitamine A)

Ben je zwanger of heb je een kinderwens? Wees dan voorzichtig met lever en hoge inname van retinol. Overleg bij twijfel met je arts of diëtist.

2. Zink – draagt bij aan het behoud van normaal gezichtsvermogen

Zink helpt vitamine A zijn werk te doen in het netvlies, waar die vitamine nodig is om licht om te zetten in beelden. Bij te weinig zink werkt dat minder soepel.

Dit mineraal komt van nature ook voor in een aantal delen van ons oog zoals het netvlies en in het retinale pigmentepitheel (RPE), een pigmentlaag in het netvlies, en draagt bij tot de bescherming van cellen tegen oxidatieve stress.

Goede bronnen van zink zijn:

  • Vlees (vooral rund en lam)
  • Schaaldieren zoals oesters
  • Noten en zaden
  • Volkoren granen

3. Vitamine C – tegen vrije radicalen

Vitamine C draagt bij tot de bescherming van cellen tegen oxidatieve stress (oftewel: Helpt tegen vrije radicalen). Het is een krachtige antioxidant die goed oplosbaar is in water.

In en rond het oog komt het in relatief hoge concentraties voor, onder andere in de lens en de vloeistoffen van ons oog.

Deze delen van het oog krijgen elke dag veel licht en zuurstof te verwerken, en daardoor ontstaan er kleine hoeveelheden vrije radicalen. Dat zijn reactieve deeltjes die cellen kunnen beschadigen.

Vitamine C draagt dus bij tot de bescherming van cellen tegen oxidatieve stress in oogweefsel.

Wist je dat vitamine C samenwerkt met andere antioxidanten, zoals vitamine E? Het helpt die weer actief te maken nadat ze hun beschermende werk hebben gedaan. Zo versterken ze elkaars werking. (3)(4)

Eet daarom regelmatig voedingsmiddelen die rijk zijn aan deze vitamine, zoals:

  • Citrusvruchten
  • Aardbeien
  • Kiwi
  • Paprika
  • Spruitjes

4. Vitamine E – tegen vrije radicalen

Net als vitamine C draagt vitamine E bij tot de bescherming van cellen tegen oxidatieve stress.

Vitamine E is een vetoplosbare antioxidant en werkt vooral in de vetrijke delen van het oog, zoals het netvlies. Daar helpt het de vetten in oogcellen te beschermen tegen schade door licht en zuurstof.

Dat is extra belangrijk in het netvlies, omdat daar veel meervoudig onverzadigde vetzuren zitten die sneller kunnen oxideren.

Je krijgt vitamine E binnen als je regelmatig voedingsmiddelen eet als:

  • Noten en zaden (bijvoorbeeld amandelen, zonnebloempitten)
  • Plantaardige oliën (bijvoorbeeld zonnebloemolie, tarwekiemolie)
  • Avocado

5. Luteïne en zeaxanthine – natuurlijke kleurstoffen uit groenten

Luteïne en zeaxanthine zijn plantaardige carotenoïden, kleurstoffen die je vooral vindt in groene en gele groenten zoals spinazie, boerenkool en maïs.

In onze ogen verzamelen deze stoffen zich in de gele vlek (macula). Dit is het kleine gebied in het netvlies waarmee je scherp ziet. Daar maken ze deel uit van het natuurlijke pigment dat dit stukje zijn karakteristieke gele tint geeft.

Onderzoekers kijken onder meer naar hoe luteïne en zeaxanthine licht absorberen en hoe ze bijdragen aan de dichtheid en samenstelling van dat maculaire pigment. Ze willen beter begrijpen waarom juist dit gebied in het oog deze stoffen aantrekt.

Hoewel de wetenschap hierover nog in ontwikkeling is, laten deze onderzoeken mooi zien hoe subtiel voeding en oogfunctie met elkaar verweven zijn.(5)(6)

Waar vind je luteïne en zeaxanthine?

  • Donkergroene bladgroenten (spinazie, boerenkool)
  • Maïs
  • Eidooiers

6. Omega-3-vetzuren (DHA) – goed voor je gezichtsvermogen

Je ogen bestaan deels uit vetzuren, vooral in het netvlies, het deel achterin je oog dat licht opvangt. In het netvlies komt DHA (een omega-3-vetzuur) van nature veel voor. (7)

Je lichaam maakt DHA maar in kleine hoeveelheden zelf aan. Daarom is het goed om regelmatig producten te eten die er rijk aan zijn, zoals vette vis (zalm, haring, makreel) of algenolie als plantaardige bron.

Bij een dagelijkse inname van minstens 250 mg DHA draagt dit vetzuur bij aan het behoud van een normaal gezichtsvermogen.

In het kort

Je ogen hebben baat bij voeding die rijk is aan:

  • Vitamine A en zink – Dragen bij tot het behoud van een normaal gezichtsvermogen
  • Vitamine C en E – Dragen bij tot de bescherming van cellen tegen oxidatieve stress
  • Luteïne en zeaxanthine – Komen van nature voor in de macula (er bestaat nog geen officiële gezondheidsclaim voor deze stoffen)
  • DHA – Draagt bij tot het behoud van een normaal gezichtsvermogen (bij een dagelijkse inname van ten minste 250 mg DHA)

Een gevarieerd voedingspatroon met veel groenten, fruit, noten en af en toe vette vis levert deze voedingsstoffen op een natuurlijke manier. Zo geef je je lichaam, en daarmee ook je ogen, precies wat het nodig heeft om goed te blijven functioneren. (8)(9)

Leefstijl telt ook

Goede voeding is belangrijk, maar niet het enige.

Je kunt je ogen ook helpen door bewust met je leefstijl om te gaan. Een paar eenvoudige gewoonten kunnen al verschil maken:

  1. Draag een zonnebril met UV-bescherming bij fel zonlicht - UV kan je ogen irriteren. Kies UV400 en zet bij fel licht ook een pet of een hoed op.
  2. Neem regelmatig een schermpauze - Gebruik de 20-20-20-regel: Elke 20 minuten, 20 seconden naar iets op 20 (of meer) meter kijken. Knipper bewust wat vaker.
  3. Zorg voor voldoende slaap - Na een goede nacht slapen voelen je ogen vaak minder droog of moe.
  4. Vermijd roken - Roken irriteert het oogoppervlak en vernauwt bloedvaatjes, waardoor ogen droger en vermoeider kunnen aanvoelen.
  5. Beperk langdurige stress - Bij stress knipper je minder en zijn je ogen meer gespannen. Dat kan zorgen voor droge of vermoeide ogen. Ontspan, neem pauzes en beweeg regelmatig.

Supplement als aanvulling

Met een gevarieerd en kleurrijk eetpatroon geef je je lichaam de bouwstenen die het nodig heeft . Van bètacaroteen in oranje groenten tot luteïne in donkergroene bladgroenten.

Toch lukt het niet altijd om alles uit voeding te halen. Denk aan periodes van stress, momenten waarop je minder groente en fruit eet, of een hogere behoefte (bijvoorbeeld tijdens een zwangerschap).

In zulke situaties kan een supplement met vitamine A, zink, vitamine C, vitamine E en natuurlijke carotenoïden zoals luteïne en zeaxanthine een praktische aanvulling zijn.

Goed om te weten: Zie supplementen als een extra steuntje boven op een gezonde basis. Ze vervangen geen gezonde voeding, rust en balans. En wees voorzichtig met retinol (vitamine A) als je zwanger bent of wilt worden. Overleg bij twijfel met je arts of diëtist. (10)

Multipremium

Wil je het makkelijk maken om je dagelijkse inname te ondersteunen? Dan kan een uitgebalanceerde multivitamine (zoals Multipremium) een praktische aanvulling zijn op een gezonde leefstijl.

Gebruik volgens etiket en combineer met een gevarieerd voedingspatroon.

Ebrina van der Bijl - Natuurlijk Presteren

Ebrina van der Bijl

Ebrina is voedingsdeskundige met een diepe toewijding aan gezonde voeding en een duurzame levensstijl, gevestigd in het prachtige Portugal. Haar passie voor natuurlijke en biologische producten vormt de kern van haar werk. Met een achtergrond in Voeding & Diëtetiek en ervaring in productontwikkeling en tekstschrijven, vertaalt ze complexe wetenschappelijke informatie naar praktische adviezen voor een gebalanceerde levensstijl.

Lees meer

Gebruikte bronnen 

  1. Zhang, X., Yang, H., Zhou, X., Xu, J., Chen, J., Liao, L., Wu, P., & Duan, X. (2025). Potential benefits of vitamin A and its derivatives in glaucoma. European Journal Of Medical Research, 30(1). https://doi.org/10.1186/s40001-025-02780-4
  2. McKay, B. S., Grabrucker, A. M., Thompson, R. B., Chew, E. Y., Lengyel, I., & González-Iglesias, H. (2025). Zinc in eye health, retinal biology and disease. Progress in Retinal And Eye Research, 101404. https://doi.org/10.1016/j.preteyeres.2025.101404
  3. Wei, L., Liang, G., Cai, C., & Lv, J. (2015). Association of vitamin C with the risk of age-related cataract: a meta-analysis. Acta Ophthalmologica, 94(3). https://doi.org/10.1111/aos.12688
  4. Zhang, Y., Jiang, W., Xie, Z., Wu, W., & Zhang, D. (2015). Vitamin E and risk of age-related cataract: a meta-analysis. Public Health Nutrition, 18(15), 2804–2814. https://doi.org/10.1017/s1368980014003115
  5. Wilson, L. M., Tharmarajah, S., Jia, Y., Semba, R. D., Schaumberg, D. A., & Robinson, K. A. (2021). The Effect of Lutein/Zeaxanthin Intake on Human Macular Pigment Optical Density: A Systematic Review and Meta-Analysis. Advances in Nutrition, 12(6), 2244–2254. https://doi.org/10.1093/advances/nmab071
  6. Lopresti, A. L., & Smith, S. J. (2025). The effects of lutein/ zeaxanthin (Lute-gen®) on eye health, eye strain, sleep quality, and attention in high electronic screen users: a randomized, double-blind, placebo-controlled study. Frontiers in Nutrition, 12. https://doi.org/10.3389/fnut.2025.1522302
  7. Wang, W., & Ko, M. (2023). Efficacy of Omega-3 Intake in Managing Dry Eye Disease: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Journal Of Clinical Medicine, 12(22), 7026. https://doi.org/10.3390/jcm12227026
  8. Lawrenson, J. G., & Downie, L. E. (2019). Nutrition and Eye Health. Nutrients, 11(9), 2123. https://doi.org/10.3390/nu11092123
  9. Khoo, H. E., Ng, H. S., Yap, W., Goh, H. J. H., & Yim, H. S. (2019). Nutrients for Prevention of Macular Degeneration and Eye-Related Diseases. Antioxidants, 8(4), 85. https://doi.org/10.3390/antiox8040085
  10. Pereira, A., Adekunle, R. D., Zaman, M., & Wan, M. J. (2023). Association Between Vitamin Deficiencies and Ophthalmological Conditions. Clinical Ophthalmology, Volume 17, 2045–2062. https://doi.org/10.2147/opth.s401262