Zaagpalmblad (Saw Palmetto): Wat is het en wat zijn de voordelen?

Zaagpalm(blad) is een populair extract dat vaak wordt gebruikt in supplementen voor mannen. Het wordt al lange tijd toegepast in traditionele kruidenpreparaten.

Veel mannen zijn enthousiast over zaagpalm, maar officiële goedkeuring van gezondheidsclaims ontbreekt nog. Dat betekent niet dat het niet kan helpen, maar wetenschappelijk bewijs is tot nu toe niet eenduidig.

In dit artikel kijk ik naar de bekende toepassingen van zaagpalm en vertel ik je eerlijk wat we tot nu toe weten over dit natuurlijke plantenextract.

Zaagpalm, ook wel bekend als Saw Palmetto, is een kleine palmachtige plant die vooral voorkomt in de zuidoostelijke Verenigde Staten. Het wordt al eeuwenlang gebruikt in de traditionele geneeskunde.

De bessen van de zaagpalm zijn veruit het meest gebruikte deel. Deze rijpe, donkere bessen (eigenlijk eenzaadige steenvruchten) bevatten veel actieve stoffen, zoals vrije vetzuren (bijv. laurinezuur) en fytosterolen (bijv. bèta-sitosterol), die in supplementen worden verwerkt.

De bessen worden gedroogd en verwerkt tot extracten, capsules, tabletten, tincturen of thee.

Zaagpalm wordt in verschillende vormen en onder verschillende namen aangeboden. Dit kan soms verwarrend zijn, zeker als je op zoek bent naar het juiste supplement of informatie erover.

Daarom zet ik hierbij eerst even de belangrijkste benamingen en hun betekenis op een rij.

● Zaagpalmblad - Verwijst naar het blad van de zaagpalmplant. Dit wordt dus soms in supplementen gebruikt, maar is minder bekend dan de bessen.

● Zaagbladpalm - Een minder gebruikelijke en feitelijk een foutieve variant van de naam ‘zaagpalmblad’.

● Saw Palmetto - De Engelse naam van de zaagpalm. Meestal verwijst dit naar extracten van de bessen, maar soms ook het blad.

● Saw Palmetto bessen (of fruit) - Dit zijn de bessen van de zaagpalmplant, het deel dat het vaakst in supplementen en onderzoeken wordt gebruikt.

● Serenoa repens - De botanische naam van de zaagpalm. Deze naam zie je vooral terug in wetenschappelijke literatuur.

Zaagpalm wordt veel onderzocht in relatie tot de prostaatfunctie, de urinewegen en haargroei bij mannen. Wetenschappers denken dat deze mogelijke effecten te maken kunnen hebben met de invloed van het extract op de balans van bepaalde hormonen en op ontstekingsprocessen.

Door strenge Europese regels rondom gezondheidsclaims kan ik hier helaas niet concreet over zijn. Het huidige wetenschappelijke bewijs is namelijk nog niet voldoende om officiële claims voor zaagpalm toe te staan.

Wel zijn er een aantal effecten van zaagpalm die op dit moment beoordeeld worden door de Europese Commissie:

Zaagpalmextract is onder de wetenschappers vooral interessant in relatie tot de prostaatfunctie bij mannen.

Grote overkoepelende studies hebben al onderzocht hoe het extract samenhangt met verschillende aspecten van de prostaatfunctie, maar het bewijs is nog niet duidelijk genoeg. Er is meer onderzoek nodig om conclusies te kunnen trekken. (1) (2)

Tot slot zijn veel wetenschappers benieuwd naar de effecten van zaagpalm met betrekking tot de ( nachtelijke) aandrang om te plassen.

Hoewel er enkele aanwijzingen zijn voor mogelijke verbanden, is het beschikbare bewijs ook hierover onvoldoende om er sterke conclusies aan te verbinden. (1) (3)

Een dosis van 320-960 mg extract per dag is over het algemeen veilig, zelfs als je het langer gebruikt van meerdere maanden tot enkele jaren.

Bijwerkingen komen zelden voor en mannen die iets merkten, gaven aan dat het om milde bijwerkingen ging zoals hoofdpijn, duizeligheid of lichte maagklachten.

Wel raad ik je aan met het volgende rekening te houden als je overweegt om zaagpalm te gebruiken:

1. Overleg met je arts - Gebruik je medicijnen, zoals bloedverdunners of hormoonpillen? Zaagpalm kan de werking ervan beïnvloeden, dus check dit eerst met je dokter.

2. Stop voor een operatie - Zaagpalm kan theoretisch de bloedstolling vertragen, dus stop minstens 2 weken voor een geplande operatie. Meld voor de zekerheid aan je behandelend arts dat je Saw Palmetto gebruikt.

3. Kies kwaliteit - Niet alle supplementen zijn even goed. Ga voor gestandaardiseerde extracten (85–95% vetzuren) van betrouwbare merken om zeker te zijn van de inhoud en zuiverheid.

Zaagpalm, ook wel Saw Palmetto genoemd, is een populair natuurlijk extract dat al eeuwenlang wordt gebruikt in traditionele kruidenpreparaten.

Vooral de bessen van deze kleine palm uit de Verenigde Staten zijn belangrijk, omdat ze actieve stoffen bevatten zoals vetzuren en plantensterolen, die verwerkt worden in supplementen.

Hoewel veel mannen positieve ervaringen met zaagpalm melden, is het wetenschappelijk bewijs nog niet eenduidig en zijn officiële gezondheidsclaims nog niet goedgekeurd.

Wetenschappers onderzoeken vooral de mogelijke invloed van zaagpalmextract op de prostaatfunctie, de werking van de urinewegen en de balans van bepaalde hormonen, die ook mogelijk een rol kunnen spelen bij haargroei.

Zaagpalmextract wordt doorgaans in doseringen van ongeveer 320 mg per dag gebruikt en wordt als veilig beschouwd, met zelden bijwerkingen.

Gebruikte bronnen

1. Franco, J. V., Trivisonno, L., Sgarbossa, N. J., Alvez, G. A., Fieiras, C., Liquitay, C. M. E., & Jung, J. H. (2023). Serenoa repens for the treatment of lower urinary tract symptoms due to benign prostatic enlargement. Cochrane Library, 2023(6).  https://doi.org/10.1002/14651858.cd001423.pub4
2. Novara, G., et al. (2016). Serenoa repens for lower urinary tract symptoms due to benign prostatic hyperplasia: A systematic review and meta-analysis. European Urology, 70(5), 784–793.  https://doi.org/10.1016/j.eururo.2016.04.033
3. Morgia, G., et al. (2014). Efficacy and safety of a combination of Serenoa repens, selenium, and lycopene in men with lower urinary tract symptoms and prostate disorders: The PROCOMB trial. Urology, 84(4), 800–806.  https://doi.org/10.1016/j.urology.2014.05.042
4. Prager, N., Bickett, K., French, N., & Marcovici, G. (2002). A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial to Determine the Effectiveness of Botanically Derived Inhibitors of 5-α-Reductase in the Treatment of Androgenetic Alopecia. The Journal Of Alternative And Complementary Medicine, 8(2), 143–152.  https://doi.org/10.1089/acm.2002.8.143
5. Evron, E., Juhasz, M., Babadjouni, A., & Mesinkovska, N. A. (2020). Natural Hair Supplement: Friend or Foe? Saw Palmetto, a Systematic Review in Alopecia. Skin Appendage Disorders, 6(6), 329–337.  https://doi.org/10.1159/000509905
6. Rossi, A., Mari, E., Scarnò, M., Garelli, V., Maxia, C., Scali, E., Iorio, A., & Carlesimo, M. (2012). Comparitive Effectiveness and Finasteride Vs Serenoa Repens in Male Androgenetic Alopecia: A Two-Year Study. International Journal Of Immunopathology And Pharmacology, 25(4), 1167–1173.  https://doi.org/10.1177/039463201202500435
7. Ufomadu, P. (2023). Complementary and alternative supplements: a review of dermatologic effectiveness for androgenetic alopecia. Baylor University Medical Center Proceedings, 37(1), 111–117.  https://doi.org/10.1080/08998280.2023.2263829