Een lage weerstand en een koortslip: wat is het verband?
Geschreven door: Ebrina van der Bijl
|
|
Tijd om te lezen 5 min
Een paar drukke weken, weinig slaap en daar is hij weer: Dat prikkelende plekje op je lip. Toeval? Waarschijnlijk niet.
Heb jij je weleens afgevraagd waarom een koortslip juist opkomt als je moe, gestrest of verkouden bent? En wat je weerstand, of misschien zelfs je vitamine-inname, daarmee te maken heeft?
In dit artikel leg ik je uit wat de oorzaken zijn van een koortslip en hoe je je lichaam kunt helpen om het virus rustig te houden.
Een koortslip komt door HSV‑1; het virus blijft slapend in zenuwcellen en activeert bij verminderde weerstand, met blaasjes als gevolg.
Een koortslip komt door HSV‑1; het virus blijft slapend in zenuwcellen en activeert bij verminderde weerstand, met blaasjes als gevolg.
Ondersteun afweer met rust, gevarieerd eten en SPF‑lipbalsem; vitamine C, D en zink kunnen aanvullen, maar vervangen geen gezonde basis.
Een koortslip ontstaat door het herpes simplex-virus type 1 (HSV-1). Wereldwijd draagt zo'n 67%van de bevolking onder de 50 jaar dit virus bij zich. (1)
De meeste mensen raken al op jonge leeftijd besmet, vaak zonder het te merken. Het virus verspreidt zich via direct contact met speeksel of huid, bijvoorbeeld door zoenen of het delen van bestek en drinkbekers.
Na die eerste besmetting trekt het virus zich terug in de zenuwcellen rond het gezicht, waar het jarenlang in een soort slaapstand blijft. Zolang je weerstand goed is, blijft het virus rustig.
Maar zodra je lichaam verzwakt (door stress, vermoeidheid of een andere infectie) kan het opnieuw actief worden. Dan reist het via de zenuwbanen terug naar de huid en verschijnen de bekende blaasjes op of rond je lip.
Een koortslip komt niet zomaar opzetten. Meestal is er iets waardoor je weerstand tijdelijk lager is en het virus weer actief wordt.
De vier meest voorkomende triggers zijn:
Stress en vermoeidheid - Langdurige stress en te weinig slaap verzwakken je immuunsysteem, waardoor het virus zijn kans krijgt. (2)
Veel zonlicht of UV-licht – UV-straling kan de huid licht beschadigen en het virus prikkelen om opnieuw actief te worden, vooral bij wintersport of zonnebankgebruik. (3)
Hormonale schommelingen – Rond je menstruatie of andere hormonale wisselingen verandert de immuunbalans, waardoor een uitbraak sneller optreedt. (4)
Koorts of verkoudheid – Bij een infectie is je lichaam druk bezig met herstel, en dat geeft het virus ruimte. (5)
De rode draad: Je immuunsysteem speelt de hoofdrol. Zodra dat even minder goed functioneert, kan het slapende virus vanuit de zenuwcellen weer actief worden en verschijnt er opnieuw een koortslip.
Koortslip en voeding: De rol van vitamines en mineralen
Er is geen bewijs dat een tekort aan één specifieke vitamine rechtstreeks een koortslip veroorzaakt. Met andere woorden: Te weinig vitamine C betekent niet automatisch dat je een uitbraak krijgt.
Wat wél duidelijk is: Een goed werkend immuunsysteem heeft voldoende bouwstoffen nodig. En daarin spelen bepaalde vitamines en mineralen een belangrijke rol:
Vitamine C draagt bij aan de normale werking van het immuunsysteem.
Vitamine D helpt het afweersysteem normaal te functioneren, zeker in de donkere maanden.
Zink ondersteunt de weerstand en helpt cellen te beschermen tegen oxidatieve stress.
Als je lichaam te weinig van deze voedingsstoffen binnenkrijgt, kan je afweer wat verzwakken. Dat maakt het makkelijker voor het herpesvirus om weer actief te worden en dan verschijnt die vervelende koortslip.
Wat kun je doen bij een terugkerende koortslip?
Er zijn een paar praktische stappen die kunnen helpen om uitbraken te beperken of het herstel te ondersteunen:
Zorg voor voldoende rust en slaap - Langdurige stress en vermoeidheid verzwakken je weerstand, waardoor het virus sneller kan terugkeren. Houd 7-9 uur slaap per nacht aan.
Bescherm je lippen tegen zonlicht - UV-licht is een bekende trigger. Gebruik daarom een lippenbalsem met SPF (Sun Protection Factor), die beschermt je lippen tegen UV-straling.
Eet gevarieerd en voedzaam - Een evenwichtige voeding met veel groente, fruit, volkorenproducten en eiwitten helpt je immuunsysteem normaal te functioneren.
Ondersteun je weerstand wanneer dat nodig is - Vitamine D, C en zink dragen bij aan de normale werking van het immuunsysteem. Lysine wordt soms onderzocht in verband met het aantal koortslip uitbraken, maar de werking is nog niet eenduidig aangetoond. (3)(6)
Een gezonde leefstijl blijft de basis. Supplementen zijn bedoeld als aanvulling, niet als vervanging van een volwaardige voeding.
En wat als je het nu al hebt?
Een koortslip geneest meestal vanzelf binnen 7 tot 10 dagen. Je kunt het herstel niet versnellen, maar wél ondersteunen:
Raak de blaasjes zo min mogelijk aan -Uitknijpen of krabben kan de huid irriteren en het virus verder verspreiden.
Gebruik een antivirale crème - Zodra je het bekende prikkelen voelt. Hoe eerder je smeert, hoe beter de kans dat de uitbraak mild blijft.
Blijf goed eten, drinken en rust nemen- Zo help je je lichaam om de infectie onder controle te houden.
Vermijd zoenen of het delen van bestek, glazen of lipproducten - Tot de blaasjes volledig genezen zijn. Het virus is in deze fase namelijk nog besmettelijk.
Conclusie
Een koortslip is geen teken van een tekort aan vitamines, maar wél een signaal dat je immuunsysteem tijdelijk wat minder goed functioneert.
Je kunt er niet altijd iets aan doen, maar je kunt je lichaam wél helpen om sterker te blijven.
Een goede balans tussen rust, voeding en verzorgingmaakt het verschil.
Slaap voldoende, eet gevarieerd, bescherm je lippen tegen de zon en geef je weerstand een steuntje in de rug met vitamines of mineralen wanneer dat nodig is.
Ebrina van der Bijl
Ebrina is voedingsdeskundige met een diepe toewijding aan gezonde voeding en een duurzame levensstijl, gevestigd in het prachtige Portugal. Haar passie voor natuurlijke en biologische producten vormt de kern van haar werk. Met een achtergrond in Voeding & Diëtetiek en ervaring in productontwikkeling en tekstschrijven, vertaalt ze complexe wetenschappelijke informatie naar praktische adviezen voor een gebalanceerde levensstijl.
Chida, Y., & Mao, X. (2009). Does psychosocial stress predict symptomatic herpes simplex virus recurrence? A meta-analytic investigation on prospective studies. Brain Behavior And Immunity, 23(7), 917–925. https://doi.org/10.1016/j.bbi.2009.04.009
Chi, C., Wang, S., Delamere, F. M., Wojnarowska, F., Peters, M. C., & Kanjirath, P. P. (2015b). Interventions for prevention of herpes simplex labialis (cold sores on the lips). Cochrane Library, 2016(10). https://doi.org/10.1002/14651858.cd010095.pub2
Hughes, S. M., Levy, C. N., Katz, R., Lokken, E. M., Anahtar, M. N., Hall, M. B., Bradley, F., Castle, P. E., Cortez, V., Doncel, G. F., Fichorova, R., Fidel, P. L., Fowke, K. R., Francis, S. C., Ghosh, M., Hwang, L. Y., Jais, M., Jespers, V., Joag, V., . . . Yousefieh, N. (2022). Changes in concentrations of cervicovaginal immune mediators across the menstrual cycle: a systematic review and meta-analysis of individual patient data. BMC Medicine, 20(1). https://doi.org/10.1186/s12916-022-02532-9
Gopinath, D., Koe, K. H., Maharajan, M. K., & Panda, S. (2023). A Comprehensive Overview of Epidemiology, Pathogenesis and the Management of Herpes Labialis. Viruses, 15(1), 225. https://doi.org/10.3390/v15010225
Mailoo, V.J., & Rampes, S. (2017). Lysine for Herpes Simplex Prophylaxis: A Review of the Evidence. Integrative medicine, 16 3, 42-46.